De Airborne Wandeltocht is vanaf 1946 een vast gegeven in de septembermaand in de gemeente Renkum. Deze herdenkingstocht die de afgelopen 74 jaren door duizenden mensen jaarlijks is gewandeld, is een vast gegeven in de herdenkingsmaand september.
Stichting Scarabee organiseert vanaf 2009 ieder jaar twee nieuwe ArtBorne projecten die gerealiseerd worden op de dag en langs de route van de Airborne Wandeltocht. Wij noemen dit ‘Monumenten voor één Dag’. In grote installaties die beeldend kunstenaars in opdracht van Scarabee realiseren, staat het ‘hedendaags herdenken’ centraal.
In 2020 gaat de Airborne Wandeltocht niet door maar is er gezocht naar een oplossing om de ArtBorne projecten op een ander moment, op een andere locatie en in een aangepaste vorm te laten plaatsvinden.
Twee kunstenaars waren geselecteerd voor de projecten van 2020:
Anne ten Ham en Kunstconstructie (Françoise Braun en Casper Teijgeler).
Zij hebben hun projecten aangepast aan deze bijzondere situatie
Samenvatting van de twee ArtBorne projecten 2020
I. Anne ten Ham (Arnhem) - - - — V for Victory
Hoop en verwachting gedenken en herdenken
Een samenwerkingsproject van PSV ‘Renkum’, de gemeente Renkum en Anne ten Ham in opdracht en begeleid door stichting Scarabee. Uitvoering 18 september 2020 gemeentehuis Oosterbeek.
Als teken van stil verzet werd in WW II menig knaloranje goudsbloem in het Hollands voortuintje gezaaid, Oranje, als kleur voor hoop en verwachting van Vrijheid en Victory.
De goudsbloem staat symbool voor de burgerslachtoffers van Market Garden.
Na de kranslegging op het Airborne monument zullen 120 kinderen uit de gemeente Renkum 15 000 goudsbloemen uit de 59 ramen aan de zuidgevel van het gemeentehuis op het bordes uitstrooien. Het bordes zal na de performance knaloranje kleuren.
Het is de generatie van de toekomst die als bloem in knop, hoop en verwachting meedraagt. Maar voor henzelf is het vaak lastig iets te herdenken waaraan zij geen herinneringen hebben.
Met de bloemen worden de zaden mee gezaaid. Een gedeelte daarvan zal in de bloembedden vallen die aan weerszijden van de bordestrap in morsecode V for Victory, V voor Vrijheid zijn aangelegd. In de loop van het schooljaar kunnen de kinderen de planten verzorgen en ze zien groeien. Waarop ze het volgende voorjaar in de herdenkingsmaand mei, overvloedig zullen bloeien. Op deze manier kunnen de kinderen zich verbinden met het goudsbloem herdenkingsmonument, omdat zij het zelf hebben (mee)gemaakt.
Het is belangrijk het verleden te gedenken, “Vergeet de oorlog en je hebt geen vrede”.
(c) Anne ten Ham 2020
II. Kunstconstructie (Françoise Braun en Casper Teijgeler, Arnhem)
Moving freedom, een virtueel monument voor de vrijheid
Een samenwerkingsproject van PSV ‘Renkum’, de gemeente Renkum en Kunstconstructie, in opdracht en begeleid door stichting Scarabee: een video van de Airborne wandeltocht die wordt uitgezonden op 5 september 2020.
Bewegingsvrijheid wordt door Van Dale gedefinieerd als: de mogelijkheid om te kunnen gaan waar je wilt. In die zin is 2020, het jaar dat de 74ste Airborne Wandeltocht gehouden zou worden, wel een heel bijzonder jaar: het is de eerste keer sinds WOII dat wij in Nederland beperkt zijn in onze vrijheid. Door het virus is dat vooral een fysieke beperking. De bewegingsvrijheid van iedereen is letterlijk (thuiswerken) en meer figuurlijk (elkaar niet aan kunnen raken, knuffelen) kleiner geworden en dat heeft grote invloed op ons dagelijks leven.
Daarom is het juist nu extra belangrijk om stil te staan bij het begrip vrijheid: de vrijheid die ineens niet meer zo vanzelf sprekend is voor iedereen. Vrijheid die beperkt wordt door (intelligente)
lockdowns, apps en regeringsleiders die in corona een aanleiding zien om de controle over burgers te verscherpen, soms zonder uitzicht op het terug draaien van deze maatregelen.
Moving freedom is een video over de vraag of je met elkaar, op afstand, kunt stil staan bij het begrip vrijheid. Het is een monument dat het gemis in bewegingsvrijheid weergeeft maar tegelijkertijd herinneringen aan vrijheid en het lopen van de Airborne Wandeltocht ophaalt. Tevens geeft het hoop voor de toekomst, naar hoe het ooit weer zal zijn.
Video
De video die bestaat uit beelden van de 10 km wandeltocht in het nu. Het beeld legt de stilte in deze coronatijd vast, waarin iedereen veel meer thuis is. Het wordt een video van de route met natuur en weinig mensen. De video duurt zolang als het duurt om de 10 km te wandelen. Het geluid vertelt het verhaal over het verleden, over alle 73 edities hiervoor waarbij vele mensen de tocht liepen. Het vertelt tegelijkertijd het verhaal over de toekomst, van de wandeltochten die weer plaats gaan vinden als we corona overwonnen hebben en iedereen zijn bewegingsvrijheid weer terug heeft.
(c) Kunstconstructie 2020
